Žensko proleće na Filozofskom fakultetu

Sa velikim zadovoljstvom Vas obaveštavamo da će u narednih mesec dana na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu biti održan ciklus otvorenih predavanja "Žensko proleće na Filozofskom fakultetu". Predavanja se realizuju uz podršku projekta UNIGEM i mreže "Philosophy and Interdisciplinarity" programa CEEPUS. U okviru ovog ciklusa, nekoliko filozofkinja iz regiona će održati prigodna predavanja o istoriji i filozofiji žena, te srdačno pozivamo sve zainteresovane studentkinje, studente, koleginice i kolege da posete ova zanimljiva izlaganja. Prva gošća u ciklusu biće vanr. prof. dr sc. Barbara Ćuk koja dolazi sa Fakulteta filozofije i religijskih znanosti Sveučilišta u Zagrebu, a održaće dva predavanja.

Utorak, 16. april, 13:30, kino-sala
Srednjovekovne žene i filozofija. Primeri Hrotsvit iz Gandershajma i Herad iz Hoenburga
Poznata kao Sapfo hrišćanstva, deseta Muza i prva žena povesničarka, Hrotsvit iz Gandershajma ujedno je i prva dramska spisateljica hrišćanskog sveta. U svoja književna dela ugradila je pojedine filozofske ideje i naučavanja. U predavanju se izlažu rezultati analize dramskih tekstova Pafnutije i Sapientia koji pružaju uvid u neke od njezinih metafizičkih i etičkih stavova, specifičnosti njezina pristupa sadržajima muzike i aritmetike te pojedina obeležja njezine autorske samorefleksije. Ujedno se ističu i specifičnosti obrazovanja i obeležja konteksta delovanja žena u srednjem veku i posebnosti njihova bavljenja filozofijom (uz primere Hildegarde iz Bingena i Eloize).
U filozofskim krugovima nedovoljno poznat, srednjovekovni rukopis Hortus deliciarum jedno je od najneobičnijih i najzanimljivijih dela u povesti evropske knjige. Njegova vrednost ne nalazi se samo u širini građe koju obuhvaća, u raznovrsnosti pisanih formi koje sadrži (stihovi, proza i dijaloške forme, glazbeni zapisi) i mnoštvu slika kojima obiluje, nego i u specifičnoj metodi kombiniranja slike i teksta. Crpeći znanje iz mnogih izvora (od antike do srednjega veka) i Svetog Pisma, autorica rukopisa, Herad iz Hoenburga, u delu prikazuje i tumači različite dimenzije očitovanja života čoveka i povesti ljudskoga roda. Nudi i promišljen prikaz filozofije koji je za povesničara filozofije važan kao primer dela srednjovekovne žene te otvara mnoge zanimljive teme poput pitanja o kanonu, autorstvu ili stanju proučenosti filozofskih elemenata opusa žena, a naročito je zanimljiv zbog koncepta filozofije kojeg razvija i koji uključuje specifičnu formu koju bismo mogli nazvati metafilozofijom u slici. Predavanje odgovara na pitanja kakvu filozofiju preferira Herad, na šta potiče svoje čitatelje i kako to čini?

Četvrtak, 18. april, 9:00, sala 114
Jesu li doista nepoznate? Slučaj novovekovnih filozofkinja
Iako je u svim povjesnim periodima bilo žena koje su se bavile filozofijom, o njima neretko znamo vrlo malo. Imena kao što su Hana Arent, Marta Nusbaum, Edit Štajn, Simon de Bovoar, Eloiza, Hipatija, Lu Salome ili Kristina Pizanska, danas se češće pojavljuju među imenima filozofa, no prosečan student i nastavnik filozofije obično nije upućen u detalje njihovog rada. Ove i mnoge druge filozofkinje, među svojim savremenicima bile su cenjene zbog znanja, oštroumnosti, spretnog raspravljanja o tradicionalnim filozofskim temama, ali i zbog otvaranja novih problemskih područja, poznavanja jezika, prevođenja, veštine stila kojim su pisale, uticaja na društvena i kulturna zbivanja, a ipak su retko predmet naših istraživanja, debata i članaka. Izostaju i prikazi njihovih opusa i doprinosa u istorijama filozofije, hrestomatijama, leksikonima, enciklopedijama i udžbenicima, što otvara i pitanja o sociološkim, filozofskim i drugim razlozima (ne)prisutnosti žena u kanonu filozofije i mogućnostima njihova uključivanja.
Ovo predavanje bavi se manje poznatim delom povesti filozofije, filozofijom novovekovnih žena. Budući da novija istraživanja uključuju brojna ponovljena izdanja dela novovekovnih filozofkinja kao što su Ana Marija van Šurman, princeza Elizabeta, En Finč Konvej, Margaret Kevendish, Madam de Sable, Madam Dezuljer, Madam de Meteno, Damaris Kadvort Mašam, Meri Astel, Ketrin Troter Kokburn, Meri Šeperd, Emili du Šatelje, Laura Basi Verati i druge, te da osim sve većeg broja prevoda njihovih dela na savremene jezike, danas raspolažemo i s kvalitetnim analizama i interpretacijama njihovih filozofija, ovo predavanje prilika je da se njihov rad učini vidljivijim i da se potaknu daljnja istraživanja njihovih doprinosa povesti filozofije, razvoju znanosti i kulturi.

Dobrodošli!